Η υπογονιμότητα είναι τόσο σοβαρό θέμα ώστε ο ιατρικός κόσμος την εξετάζει και οι γυναίκες τιμούν την γονιμότητα σε μια παγκόσμια ημέρα την 15η Ιουνίου.
Κατά γενική ομολογία από επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων ακόμα και γεροντολόγους έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες γύρω στα 40 τους χρόνια έχουν χάσει το 50% της γονιμότητάς τους, δηλαδή την πιθανότητα να μείνουν έγκυος φυσιολογικά και να φέρουν στον κόσμο ένα γερό μωρό.
Είναι επίσης αλήθεια ότι μετά την ηλικία των 42 η γονιμότητα παίρνει στην κυριολεξία τον κατήφορο. Τίποτα δεν πρέπει να αφήνεται στην τύχη και στον τομέα αυτό η επιστήμη δίνει πολλά όπλα.
Μια γυναίκα σε όποια ηλικία κι αν είναι, πολύ δε περισσότερο αν αυτή έχει κάπως προχωρήσει, πρέπει να ξέρει την κατάσταση της γονιμότητάς της πραγματοποιώντας από νωρίς συγκεκριμένες εξετάσεις.
Η εξωσωματική βοήθησε χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο να βρουν λύση στα προβλήματα γονιμότητας και να γίνουν μητέρες. Όμως καθοριστικό ρόλο έπαιζε και παίζει πάντα το καλό ιστορικό ο έμπειρος γιατρός εξειδικευμένος στην εξωσωματική, και φυσικά οι εξετάσεις. Το τεστ Παπ δεν πρέπει να θεωρείται κάτι επουσιώδες ώστε μια χρονιά να γίνεται και στη συνέχεια επί σειρά ετών να αφήνεται.
Το ιστορικό που παίρνει ο γιατρός δεν αφορά μόνο τη γυναίκα που θέλει να κυοφορήσει και αν αυτή έχει κάνει χειρουργεία στο παρελθόν, αλλά και αν υπάρχει άλλο προηγούμενο πρόωρης εμμηνόπαυσης στην οικογένεια.
Με την έννοια του ελέγχου εννοούμε την εξέταση μέσω υπερήχου της μήτρας των ωοθηκών και της γύρω περιοχής. Παίζει ρόλο το πόσο μεγάλες είναι οι ωοθήκες, τι επάρκεια ωαρίων υφίστανται μέσα σε αυτές και αν υπάρχουν κύστες ινομυώματα ή πολύποδες. Ας μην ξεχνάμε ότι οι κύστες και τα ινομυώματα, ακόμα και τα πολύ μικρά μπορεί να είναι παράγοντες αποτυχίας συνέχισης μιας εγκυμοσύνης, ακόμα και αν υπάρξει επιτυχής σύλληψη. Είναι στην διακριτική ευχέρεια του γιατρού να ζητήσει περαιτέρω έλεγχο μέσω εξετάσεων για ορμόνες των ωοθηκών όπως η FSH, LH και άλλες που βγαίνουν μέσα από τη λήψη αίματος. Στην ουσία δείχνουν το πόσο καλά λειτουργεί το αναπαραγωγικό σύστημα.
Τα ωάρια και η κατάστασή τους έχουν μία ειδοποιό ορμόνη την ΑΜΗ ή αλλιώς (Anti-Mullerian Hormone). Δείχνει την επάρκεια των ωαρίων. Οι εξετάσεις βγαίνουν συνήθως σε δύο με τρεις ημέρες. Είναι όμως πολύ σημαντικές για να έχει η γυναίκα μια σαφή εικόνα για την κατάστασή της και από εκεί και πέρα αποφασίζει για το πώς θα πορευτεί ανάλογα με το χρόνο της. Τον τελευταίο καιρό όμως, όλο και περισσότεροι γιατροί συμβουλεύουν τις γυναίκες να μην αφήνουν το χρόνο να πηγαίνει χαμένος. Ένα μικρό πρόβλημα στην αρχή μπορεί να διογκωθεί στη συνέχει και να είναι πιο δύσκολο στο να επιλυθεί.
Ακόμα και η εξωσωματική έχει άλλη ανταπόκριση όταν η γυναίκα δεν είναι μεγάλη σε ηλικία δεν έχει κάνει εκτρώσεις και δεν έχει ταλαιπωρηθεί από μακροχρόνιες φαρμακευτικές αγωγές.
Ένα υπερηχογράφημα από τα εσωτερικά γεννητικά όργανα και το πόσο παχύ είναι το ενδομήτριο είναι απαραίτητα. Επίσης η σαλπιγγογραφία θα δείξει σε ποια κατάσταση είναι οι σάλπιγγες. Αν η εικόνα δεν είναι σαφής ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε μια λαπαροσκόπηση ή και υστεροσκόπηση για εξέταση του εσωτερικού της μήτρας. Όσο είναι απαραίτητος αυτός ο έλεγχος για την γυναίκα άλλο τόσο σοβαρός είναι ο έλεγχος του άντρα μέσω σπερμοδιαγράμματος. Ο ανδρολογικός έλεγχος θα απορρίψει προβλήματα γονιμότητας στον άντρα.
Την ίδια στιγμή δεν πρέπει να παραμελείται η μαστογραφία για την γυναίκα άνω των 35 ετών πιθανότατα και η υστεροσαλπιγγογραφία και η ακτινογραφία μήτρας και σαλπίγγων. Το Post-coital test είναι η εξέταση της τραχηλικής βλέννας μετά από επαφή.
Για τον άντρα καλό είναι το σπερμοδιάγραμμα να συνοδεύεται και από ενδοκρινολογικές εξετάσεις, όπως και εξέταση προλακτίνης λευκών αιμοσφαιρίων, ένας υπέρηχος προστάτη και βιοψία όρχεων.
Συγκεντρωτική λίστα εξετάσεων γονιμότητας για το ζευγάρι:
Για τη γυναίκα:
- Έλεγχος ορμονών FSH, LH, E2,AMH, TSH, PRL, DHΕA S – γίνονται μεταξύ της 2ης και 5ης ημέρας του κύκλου.
- Κολπικό υπερηχογράφημα – έλεγχος μήτρας και ωοθηκών
- Τεστ Παπανικολάου (Pap Test)
- Καλλιέργεια κολπικού – τραχηλικού υγρού
- Έλεγχος σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών
- Υστεροσαλπιγγογραφία
Για τον άνδρα:
- Έλεγχος ορμονών FSH, LH, προλακτίνη, και τεστοστερόνη.
- Σπερμοδιάγραμμα
- Έλεγχος σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών
- Καλλιέργεια στπέρματος
- Τεστ ευαισθησίας
